در قرارداد مشارکت در ساخت به جهت اینکه موضوع آن انجام کار و ساختن ساختمان است برای مالک این تردید به وجود می آید که ممکن است با عدم یا تاخیر و یا نقص در اجرای تعهد از سوی سازنده مواجه گردد. به همین جهت در قراردادهای مشارکت در ساخت شرطی تحت عنوان شرط وجه التزام قراردادی درج می گردد تا در صورت عدم ایفای تعهد سازنده ، مالک بتواند نسبت به مطالبه آن اقدام نماید.
انواع وجه التزام در قرارداد مشارکت در ساخت
وجه التزام و یا تضمین قرارداد مشارکت در ساخت به صورت های مختلف می تواند مورد توافق قرار گیرد. امکان دارد یک یا چند فقره چک بانکی که شماره و مبلغ آن در قرارداد قید گردیده باشد و یا تعیین مبلغ روزانه و یا وجه نقد یا وثیقه که در نزد مالک سپرده می شود به عنوان وجه التزام قراردادی تعیین گردد.
البته در قرارداد مشارکت در ساخت باید دقت شود که وجه التزامی را معین نمایند که مالک بتواند در کوتاه ترین زمان و با هزینه کم از سازنده دریافت نماید.
مطالبه وجه التزام و الزام به ایفای تعهد در قرارداد مشارکت در ساخت
مطالبه وجه التزام و الزام به ایفای تعهد در قرارداد مشارکت در ساخت می تواند به صورت همزمان از سوی هر یک از طرفین مطرح گردد. بدین صورت که چنانچه مالک یا سازنده به تعهدات خود عمل ننماید طرف دیگر می تواند طی اظهارنامه از آن شخص بخواهد که طبق قرارداد به تعهد خود عمل نماید. در صورت امتناع سازنده ، مالک می تواند علاوه بر طرح دعوای الزام به ایفای تعهد طبق قرارداد مشارکت در ساخت ، مبلغ وجه التزام قراردادی را نیز مطالبه نماید و طرح این دو دعوا مغایرتی با یکدیگر ندارد.
مطالبه وجه التزام و خسارت عدم انجام تعهد به صورت توامان
وجه التزام قراردادی مبلغی است که در صورت عدم انجام تعهد از سوی سازنده مالک می تواند مطالبه نماید. و نیازی به اینکه ثابت نماید خسارتی وارد گردیده یا نه ندارد. اما چنانچه شرط وجه التزام درج نگردیده باشد و مالک ادعا نماید به علت عدم انجام تعهد و یا تاخیر در انجام تعهد دچار خسارت گردیده می بایست این ادعا اثبات گردد. سوالی که مطرح می شود این است که ممکن است شرط وجه التزام در قرارداد مشارکت در ساخت درج گردیده باشد اما مالک ادعا نماید خسارت وارده بیش از مبلغ وجه التزام می باشد. آیا در چنین حالتی می توان هم مبلغ وجه التزام قراردادی را مطالبه نمود ، هم مطالبه خسارت عدم انجام تعهد؟
در پاسخ لازم به ذکر می باشد که طبق ماده 230 قانون مدنی در صورتی که در قراردادی مبلغی تحت عنوان وجه التزام تعیین شده باشد ، دادگاه مکلف است که متعهد را به پرداخت همان مبلغ محکوم نماید و دادگاه حق ندارد آن مبلغ را کمتر یا بیشتر نماید. بنابراین مالک تنها می تواند تا مبلغ تعیین شده را به عنوان خسارت وجه التزام مطالبه نماید. و با توجه به اینکه مبلغ وجه التزام همان خسارت برای عدم انجام تعهد بوده و نمی توان دو خسارت برای یک منشا مطالبه نمود.
نحوه طرح دعوای مطالبه وجه التزام در قرارداد مشارکت در ساخت
دعوای مطالبه وجه التزام دعوایی مالی بوده و نحوه محاسبه آن در صورتی که وجه التزام روزانه تعیین شده باشد از تاریخ عدم ایفای تعهد و یا ارسال اظهارنامه می باشد و هزینه دادرسی طبق دعاوی مالی پرداخت می گردد. دادگاه صالح نیز دادگاه اقامت سازنده و یا دادگاه محل انعقاد قرارداد می باشد.
مدارک لازم جهت طرح دعوای مطالبه وجه التزام در قرارداد مشارکت در ساخت
- قرارداد مشارکت در ساخت
- اظهارنامه رسمی
- وکالتنامه وکیل
- سایر دلایل و مستندات
پس از ارسال دادخواست و ارجاع آن به یکی از شعب دادگاه عمومی حقوقی در صورت تکمیل بودن دادخواست ، وقت رسیدگی تعیین می گردد پس از رسیدگی چنانچه نیازی به انجام کارشناسی نباشد رای بر محکومیت سازنده به پرداخت وجه التزام قراردادی صادر می گردد.
نحوه اجرای حکم مطالبه وجه التزام در قرارداد مشارکت در ساخت
پس از صدور رای و قطعیت آن می توان تقاضای صدور اجرائیه نمود. چنانچه ظرف مهلت ده روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه سازنده اقدامی جهت پرداخت ننماید می توان پرونده اجرایی تشکیل داد. در ابتدا از اموال و دارائیهای سازنده استعلام گرفته می شود و چنانچه اموالی از ایشان یافت نشود می توان تقاضای صدور حکم جلب ایشان را نمود.