اگر در کار ساخت و ساز باشید، حداقل یکبار گذرتان به کمیسیون ماده 100 شهرداری افتاده است. هرچند که این کمیسیون صرفا برای مشکلات ساخت و ساز تشکیل نشده اما عمده پرونده‌هایی که در آن رسیدگی می‌شود، پرونده‌های تخلفات ساخت و ساز است.
کمیسیون ماده 100 شهرداری، یک نهاد حقوقی و مرجع رسیدگی اختصاصی خارج از دادگاه است که بر خلاف نامش، مستقل از خود نهاد شهرداری است. این کمیسیون و هیات اداری به موجب ماده 100 قانون شهرداری و برای رسیدگی به برخی تخلفات در حیطه زندگی شهری تشکیل شده است که همانطور که گفته شد مستقل از خود شهرداری است اما در اداره شهرداری و در ساختمانی در آن جا مستقر می‌باشد.
این شخصیت حقوقی مستقل در راستای سند تحول تشکیل شد تا بخشی از مسئولیت‌های شهرداری را به عهده بگیرد و وضعیت را سر و سامان بدهد. مطابق قوانین پیرامون تشکیل کمیسیون ماده 100 شهرداری، در صورت بروز هر گونه تخلف در حیطه ساخت و ساز شهری، نهاد شهرداری حق تخریب بنای مذکور یا دریافت جریمه نقدی از سازنده را به طور مستقل ندارد و مامورین شهرداری صرفا می‌توانند عملیات اجرایی را توقیف کرده و پرونده این تخلف را به کمیسیون ارسال کنند. در آن جا پس از انجام بررسی‌های قانونی و میدانی، حکم مورد نظر برای برخورد صحیح با متخلف صادر خواهد شد.
تاکید این کمیسیون بیشتر بر این است که سازندگان ضوابط و ایمنی‌های لازم را در احداث بنای جدید رعایت کنند تا در صورت بروز اتفاقاتی مانند حوادث طبیعی، کمترین آسیب و خسارت جانی و مالی به بار بیاید. ماده 100 قانون شهرداری از 11 تبصره تشکیل شده است که انواع تخلفات و ضمانت اجراهای آن را به طور کامل توضیح داده است.
اعضای کمیسیون ماده 100 شهرداری و درآمدزایی این نهاد
این کمیسیون که در هر شهرداری و در واقع در هر شهری وجود دارد، از چهار عضو منتخب تشکیل شده است:
- نماینده‌ای از وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور؛
- نماینده‌ای از وزارت دادگستری که یکی از قضات مورد تایید وزیر دادگستری است؛
- یکی از اعضای انجمن شورای اسلامی که منتخب اعضای انجمن است و در نهایت
- نماینده شهرداری هر شهر که حق رای ندارد و فقط برای شرح توضیحات در جلسات رسیدگی حاضر خواهد شد.
این نهاد، جز نهادهای اداری درآمدزاست که برخلاف هدف تشکیل آن یعنی نظارت مستقیم و برخورد با متخلفینی که جان مردم را با ساخت و ساز غیر اصولی به خطر می‌اندازند؛ اکنون بیشتر پرونده‌ها را با دریافت جریمه‌های نقدی حل و فصل می‌کند.
تخلفات قابل رسیدگی در کمیسیون ماده 100 شهرداری
در این نهاد اداری به تخلفات زیر پیرامون ساخت و ساز و نقض حقوق دیگران رسیدگی می‌شود:
1.احداث بنا بدون پروانه و مجوز یا احداث بنا خارج از مجوز یا مازاد بر آن
اولا هر نوع ساخت و سازی در محیط شهری نیاز به کسب مجوز مربوطه از شهرداری آن شهر دارد، پس ساخت یک بنا با هر کاربری بدون مجوز، اساسا تخلف محسوب می‌شود. مجوز باید کتبی و صادره از شهرداری باشد. دوما در مجوز فوق حدود و جزئیات دقیق ساخت بنا ذکر می‌شود پس اگر مجوز کتبی ساخت ساختمانی چهار طبقه باشد، ساختن طبقه پنجم تخلف است.
بنای بدون مجوز کتبی، حتی اگر سازنده آن تمام مراحل قانونی و پرداخت عوارض راطی کرده و فقط مجوز کتبی را نگرفته است، باعث می‌شود تا ملک مذکور فاقد پلاک ثبتی و فاقد صدور سند رسمی مالکیت باشد.
البته این مجوز صرفا مخصوص به احداث در شهرها نیست بلکه هرگونه ساخت و سازی را شامل می‌شود مانند آن که کسی در معبر اصلی فرودگاه یا راه‌آهن، بنایی احداث کند.
